Κόβουμε την πίτα του 2024

 

Φίλες κ Φίλοι

των Φίλων της Βιβλιοθήκης

 

την Πέμπτη 1η Φεβρουαρίου 2024 στις 07:00 το απόγευμα

κόβουμε την πίτα μας

 

Στο  Group!e 

(απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο στον Τύρναβο)

 

Χαιρόμαστε που θα συναντηθούμε  όλοι/ες!

Η Μαρία Ευθυμίου με τους "Φίλους της Βιβλιοθήκης"

Ευχαριστούμε όλους/ες όσους/ες παραβρέθηκαν και γέμισαν το Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου στην ομιλία της κ. Ευθυμίου που συνδιοργανώσαμε με τον Μορφωτικό Σύλλογο Τυρνάβου

 

 

Τυρναβίτες όμηροι που πνίγηκαν στο πλοίο «Città di Genova» (Πόλη της Γένοβας) 21/1/1943

 

Ο υπολοχαγός, δάσκαλος Ιωάννης Κάϊβας από τον Τύρναβο, πνίγηκε στο ναυάγιο

Στην Γερμανοϊταλική κατοχή, οι Ιταλοί μεταξύ των πολλών ειδεχθών πράξεων και εγκλημάτων που διέπραξαν κατά του Ελληνικού λαού, ανέπτυξαν και εφάρμοσαν μια ιδιαίτερη πρακτική: της σύλληψης πολλών διακεκριμένων προσωπικοτήτων σε πολλές πόλεις της Ελλάδος προκειμένου να τους χρησιμοποιήσουν ως ομήρους, μεταφέροντας τους στην Ιταλία. Με τον τρόπο αυτό οι Ιταλοί αποσκοπούσαν αφενός μεν στο να αποτρέψουν την μαζική έξοδο των Αξιωματικών και λοιπών προσωπικοτήτων που προφανώς επηρέαζαν τις τοπικές κοινωνίες στην Εθνική Αντίσταση ή στο να ενταχθούν στον ελληνικό στρατό στη Μέση Ανατολή και αφετέρου να εξυπηρετήσουν τις στρατηγικές τους επιλογές στη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων με την Ελληνική Αντίσταση. Ήδη, από τον Ιανουάριο του 1943 πολλές ορεινές περιοχές της χώρας να μετατρέπονται σε «ελεύθερη ορεινή Ελλάδα».
Δημοσιογραφικές αναφορές θέλουν τις συλλήψεις των Τυρναβιτών ομήρων να διενεργούνται ως αντίμετρα στην σθεναρή αντίσταση των πατριωτών μας στα σχέδια ορισμένων «Λεγεωνάριων» στην ίδρυση του λεγόμενου «Πριγκιπάτου της Πίνδου»…   
Στις 8-9 Δεκέμβρη 1942 (σύμφωνα με τον Βάσο Καλογιάννη οι Ιταλοί σε συνεργασία με τους «γραικύλους συνεργάτες τους» στις 15 Οκτώβρη 1943 έπιασαν μια σειρά Λαρισαίων και γενικά Θεσσαλών πατριωτών) οι Ιταλοί αρχίζουν τις συλλήψεις όσων αντιμάχονταν αυτά τα σχέδια.
Από τις πρώτες συλλήψεις ήταν κι αυτές των 5 Τυρναβιτών που έγιναν στα σπίτια τους με τη βοήθεια Ελλήνων δωσίλογων :
1)    Ιωάννη Ηλ. Κάϊβα που γεννήθηκε στο Δαμάσι, κάτοικος Τυρνάβου, δάσκαλος στην Φαλάνη και στον Τύρναβο και έφεδρος υπολοχαγός,
2)    Νικολάου Ι. Μητσιού που γεννήθηκε στον Τύρναβο, κάτοικος Τυρνάβου, κτηματίας και έφεδρος υπολοχαγός,
3)    Θεμιστοκλή Β. Τσιμπλούλη που γεννήθηκε στον Τύρναβο, κάτοικος Τυρνάβου, γιατρός και υπίατρος κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου 1940 -1941 στην πρώτη γραμμή του μετώπου,
4)    Πέτρου Δ. Βασιλείου που γεννήθηκε στον Τύρναβο, κάτοικος Τυρνάβου, ιδιοκτήτης κυλινδρόμυλου, έφεδρος υπολοχαγός στην πρώτη γραμμή του μετώπου το 1940–1941,
5)    Πέτρου Σαΐνη  που γεννήθηκε στον Τύρναβο, λοχαγός, ο οποίος διασώθηκε. Πληροφορίες μας λένε ότι πέραν των ανωτέρω υπήρχε και κάποιος:
6)    Σωτήριος Κ. Καραγκούνης ή Γκαραγκονούλης, γιατρός με καταγωγή (;) ή σχέση από τον Τύρναβο, δημότης Λάρισας, αγνώστων λοιπών στοιχείων ή πληροφοριών. 
Κατά την αναχώρησή της καραμπινιερίας από τον Τύρναβο στην περιοχή της ΤΟΥΜΠΑΣ, ο Ι. Κάιβας κατά την επιβίβασή του στο καμιόνι σύμφωνα με μαρτυρίες φώναξε «ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ» προτρέποντας στους παρευρισκόμενους Τυρναβίτες και συγγενείς του να βαπτίσουν την 7 μηνών αβάπτιστη κόρη του με το όνομα «ΕΛΛΑΔΑ». Το πρωί δε της ίδιας ημέρας χάραξε τα αρχικά του σε ένα μολύβι, λέγοντας αστειευόμενος στη γυναίκα του Φανή, πως αν κάποια ημέρα εκτελεστεί, θα της το επιστρέψουν για ενθύμιο.    
Το πλοίο «Città di Genova» (Πόλη της Γένοβας) απέπλευσε από το λιμάνι της Πάτρας στις 20 Ιανουαρίου 1943 και το μεσημέρι (ώρα 13:17΄) κοντά στο νησί Σάσων στην Ανδριατική, το πλοίο  που τους μετέφερε μαζί με περίπου άλλους 152 Έλληνες ομήρους και 200 Ιταλούς στρατιώτες, τορπιλίστηκε από Αγγλικό υποβρύχιο και βυθίστηκε.

 

Το επιταγμένο ιταλικό επιβατικό πλοίο «Πόλη της Γένοβα», κατασκευής 1930, μήκους 125 μ.

Οι Νικόλαος Μητσιός, Θεμιστοκλής Τσιμπλούλης, Ιωάννης Κάιβας και Σωτήρης Καραγκούνης ή Γκαραγκονούλης πνίγηκαν, ενώ οι Πέτρος Βασιλείου και Πέτρος Σαίνης σώθηκαν, με τον πρώτο να είχε μεταφερθεί σε στρατόπεδο στην Ιταλία όπου παρέμεινε φυλακισμένος στην Πάδοβα μέχρι τη λήξη του πολέμου απ' όπου απελευθερώθηκε περί τα τέλη Ιούλη 1945 από τα συμμαχικά στρατεύματα, επιστρέφοντας στον Τύρναβο και τον δεύτερο να δραπετεύει και να σκοτώνεται κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Ο Π. Βασιλείου πέθανε το 1984 στον Τύρναβο.  
Εκτός των ανωτέρω υπήρχε ένας ακόμη όμηρος, 7) ο Γεώργιος Κόκκος από την Μεσσηνία, κάτοικος Τυρνάβου (η σύζυγος του ήταν η Τυρναβίτισσα Ελένη Γ. Σαμουλαδά) αξιωματικός του στρατού που πολέμησε στην πρώτη γραμμή του ελληνοϊταλικού μετώπου το 1940 – 1941 που συνελήφθη στις 7 Ιουλίου 1942, μεταφέρθηκε ως όμηρος στην Ιταλία, δραπέτευσε αρχές Σεπτεμβρίου 1943 και έμεινε κρυπτόμενος στη Ρώμη!!! μέχρι το τέλος του πολέμου και παραδόθηκε στα συμμαχικά στρατεύματα τον Ιούνιο του 1944. Πέθανε στην Αθήνα το 1949.
Στο ίδιο πλοίο μαζί με άλλους επιφανείς ομήρους ήταν και ο Έλληνας συνταγματάρχης Κων/νος Δαβάκης, ήρωας στο Μέτωπο της Αλβανίας κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, ο οποίος έχασε κι αυτός τη ζωή του και ενταφιάστηκε στον Αυλώνα...
Συνολικά από τους 152 ομήρους πνίγηκαν 71 όμηροι, ενώ διασώθηκαν 81.

Από «την τελετήν της ανακομιδής των οστών των 82 μαχητών του Ελληνοϊταλικού Πολέμου»

Στις 21/9/1963 πραγματοποιήθηκε η ανακομιδή των οστών από το Μπάρι της Ιταλίας στον Πειραιά και στη συνέχεια στο Α΄ Νεκροταφείο των Αθηνών. Τα κιβώτια των ομήρων που ήταν από την ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, τα παρέλαβε ο τότε Δήμαρχος Λάρισας Δ. Χατζηγιάννης επικεφαλής αντιπροσωπείας… 

 

 Ο τάφος–μνημείο που αφιέρωσε ο Δήμος Τυρνάβου στους φονευθέντες Ι. Κάϊβα–Ν. Μητσιού

 

Στον Τύρναβο τα οστά των πνιγμένων τα παρέλαβε ο Δήμαρχος Δημ. Νασίκας και ύστερα από τελετή στην Παν. Φανερωμένη Τυρνάβου, τα εναπόθεσαν στο Νεκροταφείο Τυρνάβου: των μεν Ι. Κάϊβα και Ν. Μητσιού σε τάφο που διέθεσε ο Δήμος για τον σκοπό αυτό, του δε Θεμ. Τσιμπλούλη σε τάφο που αφιέρωσε η οικογένειά του.

Ο οικογενειακός τάφος Βασιλείου Τσιμπλούλη

 

Η υπάρχουσα επιγραφή κάτωθι της εξώγλυπτης προσωπογραφίας του αναφέρει: ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΤΣΙΜΠΛΟΥΛΗΣ ΙΑΤΡΟΣ ΕΤΩΝ 36 ΑΠΩΛΕΣΘΗ ΥΠΟ ΤΑ ΥΔΑΤΑ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ ΤΗΝ 20Η ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1943 ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΤΗΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (Προφανώς η ορθή ημερομηνία του θανάτου τους είναι η 21η/1/1943).
Ο Δήμος Τυρνάβου με την αριθ. 45/2009 απόφασή του ονόμασε τρείς οδούς του Τυρνάβου με τα ονόματα των τριών φονευθέντων με (Δήμαρχος Χαρ. Τσιώτσης, Πρόεδρος Δ.Σ. Πέτρος Βασιλείου).
Αργότερα, με την αριθ. 82/2009 νεότερη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Τυρνάβου μετονόμασε μία ακόμη οδό (πρώην οδός 43) με το όνομα του διασωθέντος Πέτρου Βασιλείου (Δήμαρχος Χρ. Κιτσίδης, Πρόεδρος Δ.Σ. Σαρχώσης Παναγιώτης). Στην οικογένεια Σαίνη δόθηκε το όνομα οδός «Νικ. Σαίνη» σε δημοτική ανώνυμη οδό (ΑΔΣ 82/2009) για την προσφορά της οικογένειας στην τέχνη των σταμπωτών.
Η δεύτερη κόρη του Ι. Κάϊβα κ. Ελευθερία Κοντογιάννη-Κάϊβα, με αφορμή την 80η επέτειο από τη θυσία των παιδιών της πόλης μας και ομήρων του πλοίου «Città di Genova» (Πόλη της Γένοβας) μου εξιστόρησε μερικές λεπτομέρειες αναφορικά με την προσωπική τραγωδία του αγαπημένου της πατέρα:
Σύμφωνα με μαρτυρίες και εκτιμήσεις του Ερυθρού Σταυρού, ο Ιωάννης Κάιβας δεν πνίγηκε αμέσως από τον τορπιλισμό του πλοίου. Πέφτοντας στη θάλασσα, πιθανόν να κρατήθηκε σε κάποιο μέρος του ναυαγίου, να πάλεψε με τα κύματα του στενού του Οτράντο, και μετά από ώρες στη παγωμένη θάλασσα να ξεβράστηκε στις ακτές του Πρίντεζι. Εκεί συνελήφθη από τους Ιταλούς και μετά από 24 ώρες άφησε την τελευταία του πνοή, αποκαμωμένος από την κούραση, την υποθερμία, τις κακουχίες…
Ο Ερυθρός Σταυρός βρήκε και παρέδωσε μεταξύ των άλλων και τα χαρακτηριστικά γυαλιά που φορούσε ο Ι. Κάιβας. Από τα στοιχεία των ευρημάτων πάνω του, φέρεται να τεκμηριώνεται η αλήθεια των γεγονότων.

Έγγραφο ντοκουμέντο του ΕΕΣ από το πολύτιμο αρχείο της κ. Ελευθερίας Κοντογιάννη - Κάιβα

 

 

Η κ. Ελευθερία συνεχίζοντας, ανέφερε ότι το 1963 ο τότε Δήμαρχος Τυρνάβου Δημήτριος Νασίκας, παρέλαβε τα οστά του Ιωάννη Κάιβα, αλλά και του Ν. Μητσιού και με τελετουργικό ανάλογο της θυσίας των ομήρων του  «Città di Genova» (Πόλη της Γένοβας) και με πομπή από τον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας Φανερωμένης Τυρνάβου μέχρι το Νεκροταφείο, ενταφίασε τα οστά σε τάφο πλησίον του κοιμητηριακού ναού του Αγ. Αθανασίου που φέρει την επιγραφή «ΝΙΚΟΛ. Ι. ΜΗΤΣΙΟΣ ΕΦΕΔΡΟΣ ΥΠΛ/ΓΟΣ – ΙΩΑΝ. ΗΛ. ΚΑΪΒΑΣ ΕΦΕΔΡΟΣ ΥΠΛ/ΓΟΣ ΣΥΛΛΗΦΘΕΝΤΕΣ ΩΣ ΟΜΗΡΟΙ ΥΠΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΕΙΣ ΙΤΑΛΙΩΝ ΕΠΝΙΓΗΣΑΝ ΤΗ 21-1-1943. ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΣΑΝ ΕΞ ΙΤΑΛΙΑΣ»

Το παραθέτω για να μην ξεχαστεί η ιστορία τους και η θυσία τους 81 χρόνια μετά ...

Πέτρος Οντούλης

Πηγές:
Ιδιωτικό αρχείο οικογένειας κ. Ελευθερίας Κοντογιάννη - Κάιβα
«Οι πνιγμένοι της Αδριατικής» άρθρο του κ. Δαμ. Βουλγαράκη 24-1-1966
«Δεκαπέντε παλληκάρια απ’ τη Λάρισα χάθηκαν για πάντα στην Αδριατική (Ανταποκριτής Ξενοφών Αθαν. Ντάσιος ή Κατσαρός) Ελευθερία Λάρισας 21-1-1992
«Ημερολόγιο ομηρίας Λαρισαίων της Κατοχής» άρθρο του Βάσου Καλογιάννη Ελευθερία Λάρισας 28/10/1990  
«Ο Θάνατος των αιχμαλώτων από συμμαχικές τορπίλες» άρθρο του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη εφημερίδα Realnews 20-1-2013
«Αγγλικές τορπίλες εναντίον Ελλήνων ομήρων το 1943» άρθρο του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη εφημερίδα Realnews 21-1-2018
https://www.militaire.gr/, 3/12/2021, Δημ. Σταυρόπουλος
https://www.newshub.gr/el/ygeia/apopseis/i-fotografia-me-ta-82-kivotidia, 04/11/202,1 Γ. Ζελεβάκης
https://www.real.gr/archive_koinonia/arthro/, 21/01/2014, Τάσος Κοντογιαννίδης
https://www.infognomonpolitics.blogspot.gr/2014/01/cita-di-genova-1943-71.html#.Ut7Zrnng5uU
ΤΥΡΝΑΒΟΣ «Ιστορικές-Λαογραφικές-Αναδρομές», Βύρων Σκρουμπής, Δήμος Τυρνάβου 2001, (σελ. 37-41)

Μαρία Ευθυμίου: ομιλία με τίτλο "Τα κεντρικά σημεία της Ιστορίας του Ελληνισμού από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα"

 Στον Τύρναβο η διακεκριμένη Ιστορικός Μαρία Ευθυμίου.
Ο Μορφωτικός Σύλλογος Τυρνάβου και ο Σύλλογος Φίλων της Βιβλιοθήκης διοργανώνουν την Τετάρτη 24 Ιανουαρίου 2024 και ώρα 18:00 στο Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου, ομιλία με την ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κα. Μαρία Ευθυμίου με θέμα

Τα κεντρικά σημεία της Ιστορίας του Ελληνισμού από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα

Η παρουσία σας θα μας τιμήσει ιδιαιτέρως.

Μορφωτικός Σύλλογος Τυρνάβου
Σύλλογος Φίλων της Βιβλιοθήκης

Σύντομο Βιογραφικό:
Η Μαρία Ευθυμίου γεννήθηκε στην Λάρισα το 1955. Είναι Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο οποίο δίδαξε από το 1981 έως το 2022.
Σπούδασε Ιστορία στο ΕΚΠΑ και στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, στο Παρίσι.
Έχει συγγράψει και επιμεληθεί έξι βιβλία Ιστορίας καθώς και περί τα ογδόντα πέντε άρθρα και μελέτες.
Aπό το 2007 διδάσκει δωρεάν, σε όλη την Ελλάδα, κύκλους παγκόσμιας και ελληνικής Ιστορίας. Τα μαθήματα αυτά έχουν καλύψει πάνω από 10.000 ώρες διδασκαλίας και τα έχουν παρακολουθήσει δεκάδες χιλιάδες άτομα
Το έτος 2013 τιμήθηκε με το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου - Στ. Πνευματικού